Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!–
Iedereen heeft wel eens het Friese volkslied horen spelen, bij een voetbalwedstrijd van Heerenveen of tijdens een internationaal schaatstoernooi in Thialf. Maar de woorden zullen de meeste niet-Friezen ongetwijfeld niet kennen.
Hierboven staat het refrein uit dat Friese volkslied ‘De Alde Friezen’.
Een tekst geschreven door Eeltje Halbertsma in 1829 dat pas in 1875 op muziek werd gezet op de wijs van het Duitse lied ‘Vom hoh’n Olymp herab’
vrij vertaald door Google Translate gaat het refrein als volgt;

Klink dan en daver fier in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond
Klink dan en daver fier in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond

De tekst van het complete Friese volkslied beschrijft in alle woorden de trots van het Friese volk, hun land en hun karakter…

Op maandag 10 juni konden wij weer kennismaken met dat Friese land, de Friese mensen en hun trots tijdens de 107e fietselfstedentocht met start en finish in Bolsward.
Voor mij persoonlijk zou het de 6e deelname worden na eerdere deelnames in 2009, 2014, 2015, 2017 en 2018.

Wind en regen over het Friese land

Terugkijkend op het wegseizoen tot nu toe werd ik niet op voorhand erg enthousiast aan de gedachte van fietsen in het Friese land. Te weinig kilometers in de benen en een gezonde afkeer van de niet aflatende wind die ons dit hele voorjaar al bijna onafgebroken teistert. Ook de weersvoorspellingen voor de 2e pinksterdag waren ronduit wisselvallig.
Daarom besloten Dick, Jan en ondergetekende om pas laat op pinksterzondag te beslissen of wolle wy gean.
Uiteindelijk leek het pas laat op de maandag echt slecht te worden en dus besloten wij gedrieën dat het maar moest gebeuren.
Helaas dus slechts twee mannelijke clubgenoten die het met mij aandurfden om de 11 steden aan te doen. Ruud W. onze trouwe bondgenoot kon vanwege vakantie verplichtingen niet mee. Slecht gepland natuurlijk als je het hele jaar vrij bent en dan precies op 2e pinksterdag op vakantie gaat…
Nee, dan de Swolladies.. met liefst 7 dames stonden zij, een uur eerder dan ons, aan de start.
Jan, Dick en ik vertrokken, net als andere jaren, vanaf het benzine station tussen ’s Heerenbroek en Wilsum. Om 05.00 was de geplande vertrektijd.
Na een voorspoedige reis, slechts gestoord door een zoekgeraakte rotonde waardoor mijn navigatie volledig van het padje raakte, arriveerden we even na 6 uur op een tot parkeerplaats omgebouwd weiland tussen Nijland en Bolsward.

Ruud W. onze trouwe bondgenoot kon vanwege vakantie verplichtingen niet mee. Slecht gepland natuurlijk als je het hele jaar vrij bent en dan precies op 2e pinksterdag op vakantie gaat…

Onderweg ter hoogte van Joure begon het behoorlijk te regenen en behalve dat mijn gedachten uitging naar de net op dat moment startende Swolland dames, zag ik ook onze Elfstedentocht in het water vallen.
Eenmaal op het natte weiland aanbeland trokken we onze regenjacks aan en maakten ons op voor een natte en winderige dag in het Friese land…
Bij de start in Bolsward bleek dat vele gelukkigen met een vroegere startkaart vanwege de regen toch maar later aan het vertrek waren verschenen, voor ons maakte het niet uit en om rond 06.44 uur mochten we ons al wandelend naar de officiële start begeven in het centrum van Bolsward.
Terwijl de regen langzaam aan minder werd lieten wij onze kaart voor de eerste maal stempelen en vertrokken in noordelijke richting naar Harlingen en vervolgens Franeker. In die eerste 30 kilometer bleek al dat de wind die dag een belangrijke rol zou gaan spelen. Zo vroeg op de ochtend had het al een behoorlijke kracht en waaide uit het noord tot noordoosten. Laat dat nou net de kant zijn die wij op moesten…

De Swolladies achterhaald

Na Franeker moest de vierde stempel gehaald worden in Holwerd, zo’n 38 kilometer verderop.
Met een, ondanks de stevige wind, redelijke snelheid passeerden we vele fietsers die voor ons waren gestart. Fietsers op racefietsen, tandems, mountainbikes en huis-tuin en keukenfietsen. Rijdend op het randje van het vaak te smalle fietspad was het vooral scherp blijven en opletten dat een plotselinge uitwijkmanoeuvre van de fietser voor je er niet voor zorgde dat je in de berm belandde.
Ergens langs een verlaten Friese weg zagen we een bekend gezicht in de berm. Niemand minder dan Piet Paulusma zag toe hoe duizenden fietsers en fietssters de elementen trotseerden, hijzelf had dat onstuimige weer natuurlijk allemaal al lang voorspeld. Hoe dan ook, hij werd uit vele kelen begroet met een olijk ‘Pietjuuh’
Inmiddels was het al een behoorlijk tijdje droog en zowaar leek rechts van ons, nog ver weg, de bewolking langzaamaan een gaatje te laten vallen. Nog niet genoeg om de armstukken en de bodywarmer uit te gooien maar het was een begin.
Na de lange wachttijd voor de stempelpost in Holwerd konden we op weg naar onze vaste pleisterplaats De Terp in Hantum. Daar aangekomen was het wonder al geschied en konden we buiten in het zonnetje plaats nemen.
Bij aankomst bleken de dappere Swolladies ons al voor geweest en zij stonden net op het punt om weer te vertrekken. Zij hadden het eerste uur serieus slecht weer gehad met veel regen en tegenwind, maar ondanks dat vertrokken ze weer vol goede moed, op jacht naar de volgende stempels, wij bleven achter en bestelden koffie met appeltaart. De eerste 80 km zaten er op.

Wind achter..

Na Hantum gingen we op weg naar Dokkum en vervolgens door, via Bartlehiem waar het traditionele appeltje wachtte, naar de Friese hoofdstad Leeuwarden. Daar troffen we Henk Hofstee die dit jaar een andere taak bedeeld had gekregen en in plaats van op de stempelpost als seingever stond geposteerd. Hij waarschuwde passerende fietsers voor een verraderlijk gootje in de weg.
Na een kort onderhoud met de Swolland nestor gingen we weer verder. Wat volgde was eerst een lange wandeling alvorens we fietsend Leeuwarden konden verlaten.

Al vanaf Hantum hadden we de stevige wind lekker achter of schuin achter. Daarmee konden we energie sparen voor het laatste gedeelte in de zuidwesthoek. Voor we daar waren moesten we eerst weer door Bolsward, waar, oh traditie, het bekertje groentesoep werd uitgereikt.
Na Bolsward fietsten we door naar Nijland waar de auto stond geparkeerd, hier dronken we even een colaatje (bedankt Dick), werden de bidons nog even bijgevuld en checkten we voor alle zekerheid nog even Buienradar. Later op de dag zou er slecht weer richting Friesland trekken en…. ‘een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ Gelukkig leek het vooralsnog allemaal mee te vallen.
De volgende stempels haalden we in Sneek, IJlst en Sloten. In IJlst troffen we opnieuw de Swolladies en na een korte babbel en een fotomoment op de Eegracht leek het erop dat we als één groep verder gingen. Echter met 3 mannen ben je sneller uit de drukte dan met 8 dames dus al snel waren we de ladies weer kwijt.

De laatste 5 stempels

Oudemirdum, nog 47 km staat er op de stempelkaart. Nog 47 kilometer en 5 stempels voor ik mijn 6e Elfstedenkruisje in ontvangst kon nemen. In Oudermirdum stopten we, net als elk jaar, voor een kop soep en nog een drankje. De laatste kilometers zouden dankzij de harde wind nog de nodige energie gaan kosten dus was het zaak die dan ook in te nemen. Nog in Oudemirdum volgt het enige serieus te nemen klimmetje van Friesland, het Huningspaed. Het stelt niet heel veel voor, maar na 200 kilometer voel je ‘m toch wel even.
Vervolgens kwamen we bij de dijk langs het IJsselmeer en daar kreeg de wind vrij spel, schuin tegen en hard. Even verderop voelden we druppels uit de lucht komen en gingen de regenjasjes weer aan, maar dat bleek een foute keus. Te warm en bovendien werd het al gauw weer droog.
Stavoren was de volgende stempelpost, gevolgd door Hindeloopen. De laatste loodjes waren nu echt ingegaan, nog slechts 20 km.
Met de wind vol op kop deed Jan het meeste werk, waar haalt die man het allemaal vandaan? Na Workum moeten we noodgedwongen aansluiten in een groep die net aan 20 km /h fietst. De smalle weg en de tegenwind zorgen ervoor dat van inhalen geen sprake meer kan zijn. Zo maken we de 235 km vol richting de grote tent in Bolsward.
Aankomen na al die kilometers geeft toch altijd een voldaan gevoel. Na een hele dag op de fiets voelt het laatste stempeltje toch als een soort van verlossing..
Eenmaal in de tent is het een drukte van belang, maar al snel ontwaren wij de groep met Swolladies in een hoek van de tent, ook zij hebben allemaal de finish gehaald. Dick, Jan en ik sluiten vervolgens aan in de rij voor het kruisje om daarna met een welverdiend biertje deze Fietselfstedentocht af te sluiten.
Als Jan en ik huiswaarts rijden komt ons een zware onweersbui tegemoet en later zal blijken dat de organisatie van de Elfstedentocht heeft besloten om deelnemers die nog te ver van de finish in Bolsward zaten, in verband met het naderende onweer met bussen van de route af te halen. Zo zie je maar weer; een beetje doorfietsen loont…