In de geschiedenis van het wielrennen zijn veel memorabele gebeurtenissen en grote renners te herdenken. Op veel plaatsen in Europa zijn monumenten opgericht om die gebeurtenissen en personen te herdenken. Grote prestaties, legendarische renners maar ook trieste dieptepunten worden door middel van grote of kleine herdenkingsplaatsen herdacht.
Toerkoorts gaat regelmatig op zoek naar deze monumenten, om het verhaal te vertellen en, waar mogelijk, zelf te voelen waarom het is geplaatst…

DEEL 2 : JEAN NELISSEN (GELEEN)

Over de fietsprestaties van Jean Nelissen (Geleen, 2-06-1936) zijn geen grote verhalen geschreven. Hoewel hij er zelf graag groots over wilde praten stelde zijn wielercarrière niet meer voor dan het rijden van prijswedstrijdjes in de Limburgse grensstreek. Jean sprintte meestal mee voor een plek buiten de eerste vijf in wedstrijden waarbij vaak niet meer dan 25 deelnemers starten, waarvan er soms maar 15 de eindstreep haalden. Voor zijn wielercarrière speelde Nelissen, een neef van oud-international Fons van Wissen, voetbal bij de mijnwerkersclub Maurits in Geleen. Tot zijn 18e speelde hij als rechtsbinnen, waarna hij zijn heil zocht in de wielrennerij. Zijn eerste racefiets scharrelde hij bij elkaar op de boerderij van zijn opa in Margraten.
Ondanks zijn tekort aan echt wielertalent werd Jean Nelissen uiteindelijk toch een bekende figuur in de professionele wielrennerij. Zij het vanaf de zijkant, als journalist en tv commentator.
Bij Dagblad De Nieuwe Limburger, wordt ‘De Neel’ in maart 1965 als sportdirecteur aangesteld en schrijft hij zelf artikelen over voetbal en wielrennen. Voor DNL debuteert hij als verslaggever in 1967 in de Ronde van Frankrijk. In hetzelfde jaar baart hij opzien als hij, bij wijze van experiment, gedrogeerd de Adsteeg in Beek op fietst. Het is een maand na de tragische dood van Tom Simpson en Jean wil met zijn actie het effect van doping aantonen.
Zijn uiteindelijke (landelijke) bekendheid vergaart Jean Nelissen als hij in 1969 wordt aangesteld als Tourverslaggever voor de NTS (later NOS). 28 jaar lang klinkt de stem van Nelissen, al dan niet met Mart Smeets aan zijn zijde, als begeleiding bij de Touretappes op de vaderlandse televisie. Na zijn afscheid in 1996 heerst er ontsteltenis bij de miljoenen kijkers die het niet eens zijn met het gedwongen afscheid van hun ‘Neel’.
Jean Nelissen viel tijdens de live verslagen vooral op door zijn inside kennis van de wielrennerij en zijn sterk anekdotische manier van commentaar geven. Tijdens de weken in Frankrijk vloeide de wijn rijkelijk in de hotels en clubs langs de route. Jean was een groot liefhebber en offerde met liefde aan Bacchus. Deze ‘liefhebberij’ zou uiteindelijk zijn einde inluiden.
Na zijn afscheid als verslaggever bij de NOS verdween Jean Nelissen langzaam in de vergetelheid al mocht hij nog enkele jaren een bijdrage leveren aan Mart Smeets’ programma De Avondetappe met korte gefilmde portretten en anekdotes uit zijn Tourjaren.
De laatste levensjaren van Jean Nelissen werden beheerst door zijn liefde voor de drank en langzaam maar zeker eiste zijn levensstijl zijn tol. Hij overlijd op 1 september 2010 te Maastricht op 74 jarige leeftijd
Op 15 april 2016 werd op de top van de Gulperberg in Gulpen (Zuid Limburg) een monument onthult ter nagedachtenis aan De Neel. Het monument, bestaande uit een stalen plaat met daarin uitgesneden het profiel van de wielerjournalist met zijn onafscheidelijke sigaar en glas wijn. Het eerbetoon is ontworpen door kunstenaar Andy Preim op initiatief van Erwin Lennarts, Robert Loozen en Walter Loozen.

Op een bewolkte vrijdagmiddag in november 2018 fietste ik voor de tweede maal in mijn leven de Gulperberg op. De eerste keer, in september 2015, was ik, na al zo’n 100 km over de Limburgse hellingen te hebben gefietst, op het steilste stuk van de Gulperberg afgestapt vanwege de vermoeidheid. Nu volgde het persoonlijke eerherstel en kon ik en-passant een eerbetoon brengen aan de man die, met zijn karakteristieke zachte g, heel wieler minnend Nederland wist te amuseren met zijn verhalen en anekdotes uit het peloton.

(bron: ‘Jean’  /  Bart Jungmann)