De Kapitein (deel 1)
Het begon afgelopen vrijdagavond gelijk al goed.
Op de stamtafel bij café De Vrolijkheid liggen een stuk of vier helmen te wachten op de dingen die komen gaan, zonder uitzondering liggen ze met de open kant naar boven en zijn ze, als waren het fruitmnanden, gevuld met handschoentjes en brillen. Helemaal fout volgens Paul van Dam, instructeur van de NTFU, die ons gedurende twee dagdelen zou uitleggen hoe wij als club veilig de weg op konden.
De helm hoort met de open kant naar de beneden op tafel gelegd te worden zodat het beschermende gedeelte bovenop niet beschadigd raakt.
Met deze eye opener was de toon gelijk gezet, want wij fietsers weten allemaal wel hoe het moet maar hier en daar valt er nog wel wat te leren……
Met de immer toenemende drukte op de wegen en fietspaden, waarbij steeds vaker de gedragingen van de sportieve fietser(s) ten opzichte van het overige verkeer onder een vergrootglas wordt gelegd, leek het TC Swolland verstandig om zijn leden bewust te maken van het fietsgedrag in groepsverband en dit vervolgens in praktijk te brengen tijdens de diverse tochten.

Op de oproep van onze veurzitter Gerard hadden zich 3 dames en 11 heren aangemeld voor de NTFU cursus wegkapitein. Het deelnemersveld was een dwarsdoorsnede van de club en samengesteld uit de mensen die in het verleden al vaker het voortouw namen op het gebied van het voorrijden van verschillende tochten en clubritten.
Nadat alle dames en heren zijn binnen gedruppeld (en hun helm hebben moeten omdraaien) gaan we onder leiding van Paul van Dam naar buiten en op de parkeerplaats achter het restaurant krijgen we de eerste beginselen van het veilig fietsen in een groep uitgelegd. Het begint allemaal met je eigen veiligheid; zit je helm goed? Hier viel bij sommigen wel wat te verbeteren, vaak zit de helm te los of te hoog en door middel van het juist afstellen van de bandjes wordt schijnveiligheid omgezet in een veilig gedragen helm.
Tijdens de seance op de parkeerplaats krijgen we allemaal de beurt om onze medecursisten uit te leggen wat we tijdens de komende rit gaan doen en hoe we dat gaan doen.

Zo begint elk betoog met een controle van de fiets en worden de deelnemers gewezen op hun eigen verantwoordelijkheid voor veiligheid en weggedrag en wordt stil gestaan bij de staat van de fiets. Niets is immers minder hinderlijk als een medefietser die dankzij versleten banden de hele groep om de 20 kilometer laat stoppen vanwege een lekke band.
We controleren de staat van de remmen, eventuele speling op het balhoofd, de positie van de naafspanners etc.en discusieren een tijdje tot de zon uiteindelijk langzaam onder gaat en we op pad gaan voor een eerste korte praktijkrit (ca. 3 kilometer) waarin het oversteken van een drukke weg wordt geoefend.
Terwijl wij allemaal netjes staan te wachten voor het oversteken worden we links en rechts en met grote snelheid ingehaald door een tweetal scooters die even verderop via de berm en verkeerstaluds de aan de overkant gelegen tunnel bereiken en hun weg met veel lawaai vervolgen. Ook daar zou een verkeerscursus niet misstaan…..
Wij fietsen netjes in het gelid richting het oude van der Valk restaurant (de Toerist) waar we ter plaatste nog wat extra aanwijzingen krijgen over hoe om te aan met tegenliggers op een smal fietspad. Vervolgens gaan we terug naar De Vrolijkheid voor een kop koffie en nog een uurtje theorie.
De volgende dag zouden we alles wat we tijdens deze sessie hebben meegekregen in praktijk moeten brengen tijdens een rit over een kilometer of 50.

De Kapitein (deel 2)
Waar het vrijdag de eerste echte lentedag van 2015 was, liet het weer ons op de zaterdag een beetje in de steek. Het was een stuk frisser en ’s middags zouden buien het land optrekken, na een blik op de Buienradar besloot ik het toch te gokken om zonder regenjack te vertrekken…..
Samen met buurman Henk G. kom ik als eerste binnen bij De Vrolijkheid en snel daarna volgt de rest van de groep. Jan C. is vandaag ook in vol (race) ornaat aanwezig waar hij gisteren nog in z’n burgerkloffie binnenkwam.
Bij de meesten was het helm gedeelte van de vrijdag goed geland, al zag je bij sommigen nog wel even een aha moment bij het neerleggen en werd in een split second de helm goed gelegd en een stukje gezichtsverlies voorkomen.
Vandaag gingen we dus een aantal dingen in praktijk brengen en onder leiding van Paul van Dam fietsten we een rondje Zwolle-Dalfsen-Dalmsholte-Wijthmen-Zwolle met telkens een andere wegkapitein die voor het fietsen informatie gaf over o.a.de afstand, snelheid, tekens, gedrag etc. van de groep. Tijdens het fietsen zelf oefenen we o.a. het ‘ritsen’ bij tegemoetkomend verkeer en achteropkomend verkeer. In plaats van ‘achter elkaar’ is de nieuwe kreet ‘ritsen’ indien we achter elkaar moeten gaan fietsen. Het inritsen zelf wordt ook meerdere malen geoefend waarbij de afspraak is dat als de tegenligger ons tegemoet komt de gene die links fietst achter de gene die rechts fietst inritst en als het verkeer van achteren komt de gene die links fiets voor degene die rechtsfietst inritst.
Het behoeft enige oefening maar al gauw loopt het ritsen steeds vloeiender waarbij opgemerkt dient te worden dat de commandos’s wel duidelijk en voor iedereen hoorbaar geroepen moeten worden en door de gehele groep moet worden doorgegeven.

Op de dijk richting kasteel Rechteren,

Eén van de vele tussenstops t.b.v. de kapiteinswissel…..

Als onze veurzitter zelf het stokje als wegkapitein overneemt wordt nog een extra oefening ingevoegd, namelijk het rouleren in de groep of het zogenaamde kettingrijden…..
Bij kettingrijden draait de gehele groep continu door en fietst dan voor een kortere periode op kop. Na een ietwat onwennig begin loopt dat eigenlijk wel goed mits alle deelenemers zich aan de afgesproken snelheid houden.
Indien een groep goed op elkaar is ingespeeld kan dit zeker van toegevoegde waarde zijn maar het zal dan ook regelmatig eoefend moeten worden.

Een stukje kettingrijden…. Zo fietsen we met wisselende kapiteins en achterrijders het rondje en telkens zet Paul ons even aan de kant om zijn bevindingen door te geven en waar nodig tips te geven. Zo leren we dat we bij het stoppen zolang moegelijk moeten blijven doortrappen, dus tijdens het remmen rustig blijven trappen en gedoseerd remmen waardoor je de fiets zelf voorziet van een soort ABS. Vooal handig onder natte omstandigheden en die kregen we nog volop…..

Terwijl we voor de laatste keer zijn gestopt voor een ‘kapiteinswissel’ begint het flink te regenen en iedereen doet snel z’n regenjack aan, iedereen? Nee, helaas had ik besloten om het regenjack thuis te laten en met alleen een bodywarmer moet ik de elementen trotseren en hopen dat het snel droog wordt.
Zonder verdere stops fietsen we weer terug naar De Vrolijkheid, droog wordt het echter niet meer en zeiknat en ook wel koud stappen we het café binnen. Ergens in een achteraf-ruimte nestelen we ons nog even bij elkaar voor een laatste evaluatie waarbij iedereen zijn of haar inbreng heeft.
Allemaal onderkennen we het belang en nut van de cursus en nemen we ons voor dit tijdens de tochten ook uit te dragen naar de rest van de vereniging.
Voorzitter Gerard zal één en ander verder communiceren en ook persoonlijk blijven stimuleren bij de verschillende groepen binnen de vereniging.
Het uiteindelijk doel is dat we allemaal veilig en met respect naar de medeweggebruiker onze hobby kunnen blijven uitvoeren.

Na afloop van de cursus genieten we nog even na van een drankje in het café ondanks dat ik nog steeds nat en koud ben. Dat biertje had beter een kop erwtensoep kunnen zijn.
Als ik achter de Isala klinieken langs terug fiets richting Zwolle zuid en word geteisterd door de koude wind voel ik me allesbehalve een kapitein, eerder een bibberend ketelbinkie op een koude zee. Eenmaal thuis in een warm bad verandert dat gevoel echter snel en blijk ik weer een ervaring rijker en mag ik mij trots een wegkapitein noemen, wegkapitein van TC Swolland!
(foto’s: Paul van Dam en Hans de Groot)